Onderzoek rubbergranulaat

SBR-rubbergranulaat is veilig!

Het RIVM bevestigt dat rubbergranulaat veilig is als instrooimateriaal op kunstgrasvelden.

"Conclusie van het RIVM verantwoord"

Emeritus hoogleraar en toxicoloog Gerard Mulder, erelid van de Gezondheidsraad, heeft het RIVM-rapport bestudeerd en bevestigt dit: “Het rapport beschrijft in detail de manier waarop het RIVM heel zorgvuldig tot zijn conclusie komt dat het gebruik van de velden veilig is. Inderdaad blijkt uit de verzamelde gegevens dat de te verwachten blootstelling van gebruikers van de velden aan een groot aantal stoffen in het rubbergranulaat zo laag is dat er geen reden tot zorg is. Ik deel die mening: de manier waarop naar de risico’s is gekeken op grond van kennis over de toxiciteit van de verschillende stoffen is geheel verantwoord. De conclusie dat de risico’s verwaarloosbaar zijn wordt transparant onderbouwd. Het RIVM concludeert de het “veilig’ is. Dat is in het normale spraakgebruik de terechte conclusie. Dat een toxicoloog er altijd kanttekeningen bij kan maken is onvermijdelijk want er valt altijd wel een aanvullende vraag te stellen: toxicologie is geen wiskunde!”

In december 2016 heeft het RIVM de resultaten van het onderzoek naar de risico's van sporten op kunstgras met rubbergranulaat bekend gemaakt. Goed nieuws: Volgens het RIVM is sporten op kunstgras met rubbergranulaat veilig. We zijn tevreden met de uitkomsten van dit nieuwe RIVM-onderzoek. Ze bevestigen de resultaten van honderden eerdere onderzoeken die ook al concludeerden dat er geen milieu- en gezondheidsrisico's zijn bij het sporten op kunstgras van rubbergranulaat. Het is goed dat alle voetballers, ouders, gemeenten, sportclubs en vrijwilligers hun velden kunnen blijven gebruiken zonder zich zorgen te hoeven maken. We begrijpen goed dat zij zeker willen zijn dat hun kunstgras veilig gebruikt kan worden. Die zekerheid hebben ze nu opnieuw gekregen. Met alle voordelen van dien: de sporttechnische eigenschappen zijn onbetwist, de kosten voor aanleg en onderhoud zijn laag in vergelijking met andere infill-materialen en -systemen, de levensduur is lang en er kan het hele jaar op gespeeld worden. Veiligheid, zowel op de weg als in afgeleide producten, staan voor de bandenbranche altijd voorop. We hebben ons daar altijd hard voor gemaakt en dat zullen we ook in de toekomst blijven doen.

De oproep van het RIVM om tot een specifieke gezondheidsnorm voor het rubbergranulaat te komen, onderschrijven wij volledig. Wat ons betreft kan dit al op korte termijn worden gerealiseerd.

Download hier het rapport van het RIVM.

Onderzoek tot nu toe

Er is de laatste tijd onrust ontstaan over de rubberkorrels in kunstgras. Het rubbergranulaat geeft het sportveld de eigenschappen van een natuurlijke grasmat. SBR-granulaat is het rubbergranulaat dat afkomstig is van gemalen voertuigbanden. Het is gemaakt van natuurlijk en synthetisch rubber en onderscheidt zich van andere typen rubber. SBR-granulaat van voertuigbanden voldoet aan alle wettelijke normen die ervoor gelden, zowel nationaal als op EU-niveau.

Er zijn wereldwijd ongeveer honderd onderzoeken gedaan naar zowel de veiligheid als de milieueffecten van SBR-granulaat, aangezien bekend is dat rubber in heel lage concentraties schadelijke stoffen bevat, de zogenoemde PAK's. Over die PAK’s is commotie ontstaan. PAK’s ontstaan bij verbranding. Als je bijvoorbeeld een broodje roostert of als je vlees braad op de bbq worden deze PAK’s gevormd. En ook bij de productie van banden ontstaan deze PAK’s. Er zijn meer dan honderd soorten PAK’s. Sommigen zijn kankerverwekkend. Wetenschappers hebben vastgesteld dat PAK’s in hele kleine hoeveelheden geen risico vormen voor de gezondheid. Wereldwijd zijn er tientallen onderzoeken uitgevoerd naar de risico’s op blootstelling aan PAK’s door sporten op SBR-granulaat van voertuigbanden. Veel van dit onderzoek is in opdracht van overheden in Europa, de Verenigde Staten, Australië en Canada uitgevoerd. De onderzoeken zijn gedaan door bijvoorbeeld Standford University, Berkely University, the University of British Columbia en in Nederland onder andere door het RIVM. Uit al deze onderzoeken blijkt steeds weer dat sporten op SBR-granulaat van voertuigbanden geen verhoogd risico voor de gezondheid oplevert. De hoeveelheid PAK in SBR-granulaat van voertuigbanden zit ver onder de grens waardoor de risico’s verwaarloosbaar zijn. Daarbij is onder meer gekeken naar blootstelling aan SBR-granulaat via huidcontact, inademing of inslikken. Op basis van de bestudeerde informatie verwacht ook het RIVM niet dat de toepassing van rubbergranulaat op kunstgras zal leiden tot risico's voor de gezondheid. Er is nu geen reden om te stoppen met sporten op deze velden, volgens het RIVM: "Op basis van diverse onderzoeken heeft het RIVM eerder geconcludeerd dat het niet waarschijnlijk is dat het sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat leidt tot gezondheidseffecten."

Meest recente onderzoeken

Juni 2016: Archie Bleyer, MD en Theresa Keegan, PhD, MS - Heeft rubbergranulaat kanker veroorzaakt? Onderzoek naar hoe vaak kanker voorkomt bij adolescenten en jongvolwassenen in 18 staten en regio's van de Verenigde Staten. Conclusie: Het aantal kankerpatienten is niet verhoogd bij oudere adolescenten en jonge volwassenen in gebieden met meer kunstgrasvelden. Meer informatie: http://comedsoc.org/images/Incid%20Lymph%201974-2013%201992-2013%202000-...

December 2016: RIVM - Beoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Conclusie: Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat het risico voor de gezondheid van sporten op kunstgrasvelden die zijn ingestrooid met rubbergranulaat, praktisch verwaarloosbaar is. Dat betekent dat het verantwoord is om op deze velden te sporten. Download hier het rapport van het RIVM.

Januari 2017: Washington State Department of Health - Onderzoek van gerapporteerde kankergevallen onder Voetballers in de staat Washington. Conclusie: Er zijn minder kankergevallen onder voetballers dan verwacht zou mogen worden op basis van de incidentie van kanker onder inwoners van Washington uit dezelfde leeftijdscategorie.Het gehele rapport kan online gevonden worden via:http://www.doh.wa.gov/CommunityandEnvironment/Schools/EnvironmentalHealt... http://www.doh.wa.gov/Portals/1/Documents/Pubs/210-091.pdf

Veiligheid voorop

Gezien de grote maatschappelijke behoefte aan nog meer gegevens heeft minister Schippers aan het RIVM opdracht gegeven onderzoek te doen naar rubbergranulaat. De VACO en de Vereniging Band en Milieu ondersteunen dit van harte en zijn zelf ook een onderzoek gestart. Wij vinden het van het grootste belang om ons rekenschap te geven van de ontstane zorgen en stellen de veiligheid van sporters, en bovenal de allerjongsten onder hen, altijd voorop.

Het veldonderzoek

De Vereniging Band en Milieu en Vaco bieden gemeenten en sportbesturen aan om hun kunstgrasvelden met rubberinfill onafhankelijk te laten testen op het gehalte PAK’s in het granulaat. SGS voert dit onderzoek uit en neemt de regierol voor de onafhankelijke monsterneming en analyse op de velden. Het onderzoek geeft informatie over het gehalte PAK’s en of er op basis van de huidige inzichten een SBR infill van voertuigbanden op het bemonsterde veld ligt, waarvoor geldt: “Op basis van de bestudeerde informatie verwacht het RIVM niet dat de toepassing van rubbergranulaat op kunstgras zal leiden tot risico’s voor de gezondheid”.

Op alle kunstgrasvelden met rubbergranulaat die worden aangemeld via www.SBRcheck.nu worden monsters genomen door SGS. Deze monsters worden vervolgens geanalyseerd op PAK’s.

De eerste resultaten van zijn inmiddels bekend. De eerste vijftig velden laten lage concentraties PAKs zien.Onderzoeksbureau SGS heeft op 24 oktober 2016 aan de eerste groep gemeenten en sportverenigingen de resultaten bekendgemaakt van het onderzoek naar rubbergranulaat op Nederlandse kunstgrasvelden. De resultaten laten zien dat het rubbergranulaat van deze velden ruim voldoet aan de geldende Europese wetgeving zoals vastgelegd in de REACH-verordening. De bandenbranche zelf hanteert al een tienmaal striktere norm en ook hieraan voldoen de velden. Daarnaast is vastgesteld dat het gaat om SBR-granulaat van voertuigbanden. De herkomst en leverancier hiervan is bekend en het materiaal voldoet aan de strenge Nederlandse regelgeving.

Dr. Ulbert Hofstra, coördinator van de onderzoeken bij SGS: “Het gaat nu om vijftig velden, dus de uitkomsten hiervan vormen een eerste indicatie. We hebben de velden onderzocht op de aanwezigheid van zowel de 10 PAKs die indertijd door VROM zijn vastgesteld, als de 18 PAKs die door de Europese REACH-wetgeving zijn gereguleerd. De meting van 10 PAKs laat gehaltes van 8,7 tot 42,0 mg/kg zien, terwijl 75 mg/kg de veilige norm is. De 18 PAKs uit de REACH-verordening zijn bepaald op 12,0 tot 78,1 mg/kg, waarmee alle velden zeer ruim onder de norm van 1000 mg/kg liggen.” De variatie binnen de gevonden gehaltes komt veelal door het verschil in aanlegmoment: hoe nieuwer de banden in het granulaat, hoe lager het gevonden gehalte PAKs.

“Het is goed om te zien dat de tot nu toe onderzochte velden ruim binnen de bekende normen blijven, ook binnen de strengere norm die we onszelf al jaren geleden hebben opgelegd”, stelt Kees van Oostenrijk van Vereniging Band en Milieu. “Uit de metingen die de producenten van SBR-granulaat regelmatig uitvoeren, blijkt dat het PAK-gehalte in het rubbergranulaat van autobanden al enige jaren steeds verder afneemt. De bandenbranche doet er alles aan om met nieuwe technologische kennis het gehalte nog verder terug te brengen.”

Hoe kunt u deelnemen aan het onderzoek?

Gemeenten, sportbesturen en stichtingen konden de kunstgrasvelden met rubbergranulaat aanmelden voor onderzoek via www.SBRcheck.nu. De aanmeldtermijn liep van de laatste week van oktober tot 1 december en is vervolgens eenmalig verlengd tot en met 5 december 2016. Voor vragen over de aanmelding kunt u contact opnemen op nummer 070-444 06 32.

Hoe verloopt het onderzoeksproces?*

RecyBEM geeft de veldgegevens voor bemonstering door aan SGS
De gegevens van de aanmelding komen binnen bij RecyBEM. Wekelijks maakt RecyBEM een digitaal overzicht van de nieuwe aanmeldingen en stuurt deze door naar SGS. Vanaf het moment dat een veld is aangemeld voor bemonstering en door RecyBEM is doorgestuurd naar SGS, wordt het traject van monsterneming tot en met rapportage uitgevoerd door het onafhankelijke test- en certificatie instituut SGS.

SGS neemt contact op voor planning van bemonstering
SGS neemt binnen enkele weken na de aanmelding contact op met het contactpersoon op de aanmelding voor afspraak om het aangemelde veld te bemonsteren. Het SBRcheck contactpersoon wordt benaderd door een planner van SGS Search die de monsterneming inplant voor de SGS Search inspecteurs.

Monsternemers bemonsteren de velden
De monsters worden door de monsternemers genomen op de velden. Bij de monsterneming op de kunstgrasvelden wordt gebruik gemaakt van het protocol voor de monsterneming van granulaire bouwstoffen uit het Besluit bodemkwaliteit, SIKB protocol 1002. Per veld wordt 1 mengmonster samengesteld van 6 deelmonsters per mengmonster. De 6 deelmonsters per mengmonster worden verdeeld over het veld genomen. De monsters (ca. 500 g/monster) worden per veld in 2,5 liter PE-emmers met deksel verzameld. Bij de bemonstering dient een contactpersoon namens het veld aanwezig te zijn.

Onderzoek van de monsters op PAK's
De afgenomen monsters worden overgebracht naar het laboratorium van SGS. Hier worden de monsters gecontroleerd op mogelijke verontreinigingen (zand, bladeren, kunstgrasvezels), gefotografeerd en evt. gezuiverd. Vervolgens wordt een deelmonster afgesplitst en getransporteerd naar SGS Fresenius in Duitsland. SGS Fresenius analyseert ieder monster op het gehalte van 18 PAK's. De analysemethode is AfPS GS 2014:01 PAK. Met deze methode worden zowel de 10 PAK's uit de Nederlandse regelgeving (Besluit bodemkwaliteit) onderzocht als de 8 PAK's uit de EU productregelgeving. SGS Fresenius heeft een ruime ervaring met deze analysemethode. De analyseresultaten gaan naar SGS. De doorlooptijd van de analyses is ongeveer 15 werkdagen.

SGS stuurt het analyseresultaat aan het contactpersoon van het veld
SGS verwerkt de resultaten in een standaard rapport inclusief een toetsing en stuurt dit digitaal naar het contactpersoon van het veld. Een kopie van dit bericht wordt ook naar RecyBEM verzonden.

* Deze procesbeschrijving is opgesteld op basis van de beschrijving van SGS.